2003 EL61 ve 5 küçük gökcismi tek gezegen

ABD'li gökbilimciler, 2003 EL61 adlı ve takma ismi 'Noel Baba' olan cüce gezegen ile diğer 5 küçük gökcisminin aslında tek ve aynı gezegen olduğunu açıkladı

15.03.2007 15:29


Güneş Sistemi'nin dış sınırlarında Neptün gezegenin de ötesinde keşfedilen gökcisimlerinin en büyüklerinden birinin, uzak geçmişte buzdan mantosunu yitirmesine yol açan şiddetli bir çarpışmaya maruz kaldığı belirtildi.

California eyaletinin Pasadena kentindeki California Institute of Technology'den Prof. Mike Brown ve ekibi, Nature dergisinde yayımlanan çalışmalarında, 1500 kilometrelik çapıyla Kuiper kuşağının bilinen en büyük üçüncü gökcismi olan ve cüce gezegen olarak tabir edilen 2003 EL61'in, çapları 10-400 kilometre arasında değişen eşlikçileri veya uyduları bulunduğunu açıkladı.

Bilimadamları, bu küçük ailenin, çapı yaklaşık 1000 kilometre olan bir başka gökcismiyle çarpışma sonucu oluştuğunu düşünüyor.

Fransa'nın Cote d'Azur gözlemevinden Alessandro Morbidelli, bugünkü kavram dahilinde böyle bir çarpışma şansının 2 binde bir olduğunu belirterek, "Bu çarpışma, Kuiper kuşağının bugünkünden çok daha büyük gökcisimleriyle dolu olduğu çok uzak bir zamanda meydana gelmiş olmalı" yorumunu yaptı.

Prof. Dr. Brown ve ekibi, araştırmalarında, Hawai'deki Keck teleskobunu kullanarak ve Kuiper kuşağındaki 50 gökcismini inceleyerek bu sonuçlara ulaştı.

Bu yığın içinde sadece 2003 EL61 ve eşlikçilerinin donmuş su ve aynı gri renk karakterini taşıdıklarını, altı gökcisminin son derece küçük bir ortamda yoğunlaştıklarını tespit etti.

Kuiper kuşağı konusunda uzman olan Prof. Brown ve ekibi, iki ay önce, Güneş Sistemi dışında keşfedilen bu olağan dışı cüce gezegenin, bilinen en parlak kuyruklu yıldız olma yolunda bulunduğunu belirtmişlerdi.

Çok hızlı ve değişken bir yörünge

Bu cüce gezegenin, geniş, yoğun ve bir ragbi topu biçiminde bir kaya yığını olduğunu, çok hızlı ve değişken bir yörüngesi bulunduğunu belirten bilimadamları, hesaplara göre, cüce gezegenin Neptün'ün yakınından geçeceğini kaydetmişlerdi.

Neptün'ün çekim gücünün bu karşılaşma sırasında bu gökcismini Güneş Sistemi'nin içine çekebileceğini belirten Brown, "2 milyon yıl sonra gelirseniz, 2003 EL61'in bir kuyruklu yıldız durumuna geldiğini görebilirsiniz. Kuyruklu yıldız olduğunda, görüp göreceğimiz en parlağı olacak" demişti.

Plüton kadar büyük ve Güneş Sistemi dışında Kuiper Kuşağı diye bilinen bölgedeki buz gökcisimleri topluluğunun en büyüklerinden olan 2003 EL61, kendi ekseni çevresinde her dört saatte bir dönerek uzayıp kısalan bir biçim oluşturuyor ve son derece olağan dışı bir gökcismi olduğunu ortaya koyuyor.

Yüzeyi su ve buz tabakasıyla kaplı kaya yığını olan ve uyduları bulunan cüce gezegenin, 4.5 milyar yıl önce Plüton gibi yarı buz ve yarı kaya durumda olduğu tahmin ediliyor.


CNNTÜRK